بازاریابی چیست – تعریف بازاریابی و انواع آن؟
بازاریابی یا مارکتینگ (marketing) مجموعه فعالیتهای یک شرکت در رابطه با خریدوفروش یک محصول یا خدمت است. بازاریابی شامل تبلیغات، فروش و تحویل محصولات به آدمها میشود. آدمهایی که در بخش بازاریابی یک شرکت به کار میپردازند، تلاش میکنند تا با استفاده از شعارها، طراحی بستهبندی، طراحی سایت، تأییدیه افراد مشهور و نمایش در رسانههای عمومی نظر مخاطب هدف را جلب کنند.
ما در این مقاله سعی کردیم انواع بازاریابیهایی که میتواند برای کسبوکار شما مفید واقع شود را موردبررسی قرار دهیم.
انواع بازاریابی:
بازاریابی اجازه
در مدل بازاریابی اجازهای (Permission Marketing) مردم، مخاطب و یا کاربر با رضایت خودشان، از شما میخواهند خدمات و یا سرویستان را معرفی کنید. در دنیای دیجیتال و آنلاین امروز، مدلهای مختلفی در حوزه دیجیتال مارکتینگ برای بازاریابی اجازهای وجود دارد.
یکی از روشهای مرسوم دریافت ایمیل از کاربران است؛ یعنی کاربر خودش با میل و رضایت، ایمیلش را برای دریافت محتوایی ارزشمند، به شما میدهد و شما سپس میتوانید از روشهای بازاریابی ایمیلی برای تبدیل کردن آن شخص به کاربر استفاده کنید.
شما در مدل بازاریابی اجازهای باید با تولید محتوا ارزشمند و مفید، افراد را جذب کسبوکار خود کنید. بازاریابی اجازهای، تاکتیک بازاریابی مرجع نیست و شما باید با استفاده از استراتژیهای مختلف در کسبوکار خود رشد کنید و سپس از آن استفاده کنید.
امروزه در رسانههای اجتماعی نیز از بازاریابی اجازهای استفاده میشود. وقتی افراد به صفحه تجاری (Business Account) کسبوکار شما میآید و آن را دنبال میکنند و یا عکس و پستی را لایک میکنند، شما میتوانید روی آنها برای اجرا این مدل بازاریابی حساب کنید.
درواقع وقتی کاربران، خودشان اولین سیگنال را به سمت کسبوکار شما، در هر سیستم و پلتفرمی ارسال کنند، این شما هستید که باید با انتخابها و برنامههای هوشمندانه، آن کاربران عادی را تبدیل به خریدار و مشتری کنید.
بازاریابی اینترنتی
بازاریابی به هر فعالیت جذب و حفظ مشتری گفته میشود و با گسترش فضای اینترنتی و آنلاین، بازاریابی اینترنتی (آنلاین) درواقع همان جذب و حفظ مشتری بهصورت اینترنتی است.
در کسبوکارهای سنتی، بعد از راهاندازی کسبوکار، مهمترین مسئله، جلب و حفظ مشتریان است که در قدم اول صاحبان مشاغل به آن میپردازند و به این فرآیند در اصطلاح، «بازاریابی» گفته میشود. امّا امروزه دیگر کسبوکارها کمکم جنبه سنتی خود را ازدستدادهاند. با حضور چشمگیر اینترنت در فضای معمولی زندگی انسانها، کسبوکارها نیز میل به ورود در این فضاها را پیداکردهاند و حضور کسبوکارهای اینترنتی به طبع بازاریابی اینترنتی را نیز میطلبد. درواقع همان جذب و حفظ مشتری بهصورت اینترنتی را بازاریابی اینترنتی میگویند.
بازاریابی اینترنتی نیز همانند بازاریابی سنتی باید توسط بازاریابان اینترنتی صورت بگیرد. شما درراه میتوانید از آژانسهای بازاریابی دیجیتال و بازاریابی اینترنتی کمک بگیرید.
بازاریابی آفلاین
هر نوع آگهی و تبلیغی که خارج از محیط اینترنت منتشر شود را بازاریابی آفلاین مینامند. این نوع بازاریابی کاملاً مشابه با بازاریابی سنتی است که پیش از روی کار آمدن آنلاین مارکتینگ مورداستفاده کسبوکارها قرار میگرفت. این نوع بازاریابی، برای جلبتوجه مردم، نیازی به اینترنت ندارد.
ازجمله مزایای بازاریابی آفلاین، میتوان به روشهای تبلیغاتی بسیار متنوع آن اشاره کرد که از طریق آنها میتوانید بدون نیاز به کامپیوتر یا اینترنت به مخاطبان دسترسی داشته باشید. استفاده از تبلیغات تلویزیونی، تبلیغات رادیویی، بیلبوردها، آگهیهای کاغذی و … ازجمله روشهای متنوع بازاریابی آفلاین هستند. البته این نوع تبلیغات سنتی، برخلاف برخی روشهای آنلاین که منجر به خرید فوری میشوند، تنها برای جلبتوجه مشتریان بالقوه است. ازجمله معایب این روش، میتوان به هزینهبر و زمانبر بودن، نیاز به حضور و فعالیت فیزیکی کارمندان در حین اجرا و نداشتن قابلیت اندازهگیری و دنبال کردن (track) تبلیغات اشاره کرد. درحالیکه با استفاده از روشهای دیجیتال مارکتینگ، میتوان از طریق دنبال کردن نتایج و بهینهسازی آنها، از تأثیرگذار بودن تبلیغات و هزینههای انجامشده درراه تبلیغات، اطمینان حاصل کرد.
بازاریابی دوردست
بازاریابی برونگرا که نام دیگری برای روشهای سنتی تبلیغات است، به هرگونه بازاریابی گفته میشود که در آن کمپانی ارتباط با مشتری را از طریق ارسال پیامش به آنها آغاز میکند. مثالهای بازاریابی برونگرا بیشتر شامل روشهای سنتی بازاریابی و تبلیغاتی مانند پیامهای بازرگانی تلویزیون، رادیو، تبلیغات چاپشده (روزنامه، مجلات، فلایر، بروشور، کاتالوگ، …) تماسهای تبلیغاتی، نمایشگاههای تجاری و ایمیل میشود.
تفکر پایهای در این نوع بازاریابی استفاده از رسانه برای آگاهسازی مخاطبان از برند است. دیدگاه امیدوارانه در این نوع روش این است که اگر پیام شما به گوش و چشم تعدادی مکفی از مخاطبان بازار هدف برسد، پاسخی از جانب آنها دریافت خواهید کرد. این تاکتیکها درگذشته شاید مؤثر واقع میشدهاند، اما حقیقت این است که امروزه موردتوجه قرار نمیگیرند و به همین دلیل کارایی خود را تا حد زیادی ازدستدادهاند.
بنابراین در مورد ماهیت بازاریابی برونگرا میتوان اینگونه خلاصه کرد: بازاریابی برونگرا برای دستیابی به مشتریان از طریق رسانههای تبلیغاتی تلاش میکند. بسته به نوع این رسانهها، رویکرد میتواند بسیار گسترده (مانند تلویزیون) و یا بسیار شخصی (مانند ملاقات حضوری) باشد.
بازاریابی درونگرا (بازاریابی ربایشی)
اصطلاح بازاریابی درونگرا یا بازاریابی جاذبهای یا Inbound Marketing یکی از اصطلاحات رایج سالهای اخیر در بازاریابی و بهطور خاص در بازاریابی دیجیتال است.
کسانی که این سبک بازاریابی را مطرح میکنند آن را در مقابل سبک سنتیتر ارتباطِ بازاریابی، یعنی بازاریابی برونگرا قرار میدهند.
بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing) یعنی استفاده از بازاریابی برای جذب مشتریان احتمالی به سمتتان، بدون اینکه بخواهیم به مشتری برای توجه کردن و دیده شدن التماس کنیم!
بازاریابی ربایشی یا درونگرا (inbound marketing) به این مفهوم است که مخاطب در ابتدای سفر مشتری و آشنایی با برند شما، احساس کند که خود به سمت شما آمده، نه اینکه شما به سراغ او رفته باشید و شروع ارتباط بین مخاطب و کسبوکار با تصمیم و توسط مخاطب انجام میشود. درواقع بازاریابی ربایشی یک استراتژی کامل برای جذب lead و تبدیل به مشتری است.
در این استراتژی با در اختیار قرار دادن اطلاعات مرتبط و مفید برای مخاطبین، افراد علاقهمند به صنعت شما که میتوانند مشتری شما باشند جذب میشوند و در هر مرحله از سفر مشتری (customer journey) ارزشی از محصولات برای مخاطب بیان میشود
بازاریابی روزنامهای
بازاریابی خبرنامه و بازاریابی ایمیلی به روشهای تبلیغاتی خود از طریق ایمیلها اشاره دارد. بهطورمعمول، یک شرکت با استفاده از بازاریابی خبرنامه، گروهی از مخاطبین را در اختیار خواهد داشت که آنها یک خبرنامه حاوی اطلاعات جالبی را برای شما ارسال خواهند کرد. موفقیت بازاریابی خبرنامه بستگی به جلبتوجه، نوشتن مطالب خوب و رسیدن به تعداد زیادی از مشتریان بالقوه است.
بازاریابی مقالهای
بازاریابی مقاله ای یکی از قدیمیترین استراتژیهایی است که توسط بازاریابان آنلاین برای به دست آوردن بازدیدکنندگان جدید و افزایش فروش در وبسایتهای خود استفاده میشود. این عمل معمولاً نویسندگان و ناشران را بهعنوان شرکتکنندگان اصلی میپذیرد، با خدمات بازاریابی مقالهای بهعنوان واسطه بین نویسندگان و ناشران علاقهمند کمک میکند.
هدف اصلی بازاریابی مقاله ای جذب مخاطبان گستردهتر و افزایش تعداد فرصتهای فروش برای محصولات یا خدمات ارائهشده در وبسایتها است. محبوبترین مقالات، اعتبار نویسنده یا شرکت را بهعنوان یک متخصص در حوزه خاص حمایت میکنند و به ایجاد یک مخاطب وفادار کمک میکنند. افزایش ترافیک سایت که در آن وبسایت خود را در نتایج موتور جستجو رتبهبندی میکند (رنکینگ)، به این معنی است که مردم بیشتر سایت را مشاهده میکنند و فرصت خرید از آن رادارند.
بازاریابی نمایشگاههای تجاری
شرکتهایی که میخواهند به تعداد زیادی از مشتریان بالقوه دسترسی پیدا کنند، میتوانند در نمایشگاههای عمومی یا خصوصی شرکت کنند. نمایشگاهها و دیگر اشکال بازاریابی رویداد اغلب سرمایهگذاری بزرگی برای شرکت در آن هستند، اما نمایشگاههای تجاری به شرکتها اجازه میدهد تا محصولات جدید را نشان دهند و آنچه در صنعت در حال انجام است، بررسی شود.
بازاریابی موتورهای جستجو
SEM یا بازاریابی موتور جستجو درواقع نوعی بازاریابی اینترنتی با استفاده از تبلیغات پولی است که بهمنظور ارتقا وبسایتها از طریق بیشتر دیده شدن آنها در صفحات موتورهای جستوجو انجام میشود. زمانی که شما چیزی را جستجو میکنید، وبسایتهایی که در قسمت میانی صفحه مشاهده میکنید، حاصل یک سئو خوب است که در دسته استراتژیهای رایگان دیجیتال مارکتینگ قرار میگیرد و وبسایتهایی که در قسمت بالا و پایین صفحه مشاهده میکنید، حاصل استراتژی سئو است.
بازاریابی موتورهای جستجو یک روش مؤثر و خاص برای بازاریابی کسبوکار است. مردم آنچه را که میخواهند جستجو میکنند و تبلیغکنندگان کلمات مرتبط با جستجوها را هدف قرار میدهند و شما تنها در صورتی باید به تبلیغکنندگان پول بپردازید که مشتریان بالقوه بر روی لینک تبلیغ شما کلیک کنند. در اینجاست که مفهوم تبلیغات Pay Per Click (PPC) به معنای پرداخت به ازای هر کلیک، به کار میآید. تفاوت بزرگ تبلیغات آفلاین مانند بیلبورد یا روزنامه با بازاریابی موتور جستجو این است که در تبلیغات سنتی، تبلیغات بدون توجه به تمایل مردم برای مشاهده تبلیغ، به آنها نمایش داده میشود و شما نیز درهرصورت باید هزینه تبلیغات را بپردازید؛ درحالیکه در بازاریابی موتور جستجو یا SEM، مردم محصولات یا خدماتی را که میخواهند جستجو میکنند و درواقع تبلیغات شما تنها به مخاطبان هدف نمایش داده میشود؛ و همانطور که گفته شد، تنها در صورت کلیک بر روی لینک تبلیغ باید به تبلیغکننده پول بپردازید.
بازاریابی مستقیم
هنگامیکه شرکتها محصولات و خدماتشان را بهطور مستقیم و بدون استفاده از واسطههایی نظیر عمدهفروشان و غیره میفروشند در حال بازاریابی مستقیم یا Direct Marketing هستند.
آنها برای انجام این کار میتوانند از رسانههای سنتی نظیر ابزارهای بازاریابی چاپی و پستی و برنامههای رادیو و تلویزیون فعالیتهای بازاریابی تلفنی و دورنگار استفاده کنند.
همچنین آنها میتوانند از رسانههای جدیدتری مثل ایمیل پایگاههای اینترنتی و سرویسهای آنلاین استفاده کنند.
از مطالب بازاریابی چاپی که در صندوق پستی خود دریافت میکنید و همچنین ایمیلهایی که در محل کار یا خانهتان دریافت میکنید حتماً حدس زدهاید که بازاریابی مستقیم در حال رشد قابلتوجهی است.
بازاریابی نیش (بازاریابی گوشه، نیش مارکت، بازاریابی جا ویژه)
Niche Marketing (بازاریابی جا ویژه یا بازاریابی گوشهای) یعنی متمرکز کردن فعالیتهای بازاریابی روی بخشی کوچک، مشخص و بهخوبی تعریفشده از بازار. البته در واقعیت چیزی بهعنوان «نیچ» در بازار وجود ندارد. بازاریابان نیچ را با تشخیص نیازها و خواستههایی که تابهحال توسط دیگر شرکتها بهخوبی و یا اصلاً برآورده نشده، «خلق» میکنند. بهطورکلی در نیچ مارکتینگ، سعی میکنیم به شرکتی بزرگ در بازاری کوچک تبدیل شویم.
همچنین نیچ مارکتینگ را میتوان طرح بازاریابی هدفمندی دانست که روی بخش خاصی از بازار متمرکز میشود، این بخش از بازار پتانسیل بالایی در استفاده از محصول یا خدمات ما دارد. درنتیجه این نیچ مارکت است که ویژگیهای موردنیاز و نحوه توسعه محصول را تعیین میکند. همچنین نوع قیمتگذاری بیش از آنکه به کیفیت محصول بستگی داشته باشد، با نوع تقاضا و «شدت نیازی که محصول برآورده میکند» مرتبط است.
بازاریابی چکهای
بازاریابی قطرهای با زبانی ساده یعنی ارسال خودکار تعدادی پیامهای بازاریابی از قبل نوشتهشده و آمادهشده به کاربران شما بر اساس رفتارهای آن افراد در زمانهای مشخص یا رویدادهای مشخصشده، دوستان من توجه داشته باشید که بازاریابی قطرهای، در شکلهای کاملاً مختلف قابلیت اجرا سازی خواهد داشت و ایمیل مارکتینگ ابتداییترین شیوه آن خواهد بود، (روشهای دیگر مانند ارسال ایمیل تبلیغاتی و همچنین ارسال پیغام از طریق شبکههای اجتماعی) خواهد بود. توجه داشته باشید که بازاریابی قطرهای از جهتهایی به علم وابسته هست، اما خب بهسادگی هایی نیز که شما فکر میکنید نخواهد بود و باید کمپینهای خاص شما باید در عالیترین کیفیتهای ممکن باشد و باید پیامهای بازاریابی ارسالشده از طرف شما بسیار مناسب، بینقص و گیرا باشند.
قدرت بازاریابی قطرهای به سیستم پیادهسازی آن بسیار وابسته خواهد بود، باقدرت اجرایی کردن یک کمپین بازاریابی قطرهای، بینقص و خوب، ایمیل مارکتینگ به یکی از هرمهای اصلی و پیشرفت شما در کسب و کارتون تبدیل خواهد شد.
بازاریابی رسانههای اجتماعی
اگر بخواهیم یک تعریف کلی از SMM ارائه بدیم میتوان گفت که SMM یکی از زیرمجموعههای بازاریابی اینترنتی هست بحث سئو و بهینهسازی سایت هم یکی از روش مهم برای بازاریابی اینترنتی، جذب ترافیک و افزایش درآمد است؛ اما سئو تنها روش بازاریابی اینترنتی نیست.
اصطلاح SMM که به معنی بازاریابی از طریق شبکههای اجتماعی هست خلاصهشده کلمه Social Media Marketing است. این فرآیند برای جذب ترافیک و کاربر بیشتر در شبکههای اجتماعی هست.
هر شبکه اجتماعی برای یک منظوری ساختهشده است بهعنوان نمونه شبکه اجتماعی توییتر که بهمنظور اطلاعرسانی، خبررسانی و انتقال رویدادها طراحیشده است. از طرفی دیگر شبکه اجتماعی فیسبوک شبکهای برای اشتراکگذاری فایل، عکس، متن و حتی پیدا کردن دوستان قدیمی هست.
بدیهی است هر چه فعالیت شما در شبکههای اجتماعی بیشتر باشد بازخورد بهتری برای شما خواهد داشت و اگر درست بازاریابی کنید میتوانید درآمد خوبی از این روش داشته باشید.
اگر دقت کرده باشید مطمئناً متوجه این امر شدهاید که امروزه طیف وسیعی از کاربران اینترنتی در شبکههای اجتماعی فعال هستند. یک گزارش نشان داده که ایرانیها متوسط روزانه هفت الی نه ساعت در شبکههای اجتماعی هستند. این رقم بالایی است اما شما از همین نقطهضعف میتوانید به نفع خودتان استفاده کنید. مفهوم SMM همینجا به کمک شما میآید شما با انجام مجموعه اقداماتی که در راستای بازاریابی اینترنتی میشود میتوانید کاری کنید تا سایت شما از طریق شبکههای اجتماعی در نتایج جستجوها بهتر دیده شود.
امروزه بیش از هفتادوپنج درصد از شرکتها از شبکههای اجتماعی برای بازاریابی اینترنتی خود استفاده میکنند. باید توجه داشت که فعالیت مستمر در این شبکهها از طریق SMM موجب میگردد تا افراد زیادی با کسبوکار آنلاین شما آشنا شده و درنهایت به بازدید از سایت شما بپردازند. با هر هدفی که هستید، اطلاعرسانی، فروش و … میتوانید از این تکنیک بازاریابی اجتماعی استفاده کرده و در Social Networking فعالیت داشته باشید و با حضور داشتن در یک یا چند شبکهی اجتماعی پرمخاطب از طریق SMM از کاربران موجود در این شبکهها و علایق و نیازمندیهای آنها بهرهبرداری نمایید.
بازاریابی مراجعه
بازاریابی ارجاعی یا همان بازاریابی دهانبهدهان، آشنایی با برند و سرویس و محصول به دلیل پیشنهاد دیگران است.
این تاکتیک در دیجیتال مارکتینگ امروزه به دلیل افرایش فروش، کاهش هزینه و موارد مشابه دیگر توانسته است یکی از روشهای مؤثر در بازاریابی باشد. امروزه اغلب افراد به توصیهها و پیشنهادهای افراد مشهور، دوستان و نزدیکان قابلاعتماد خود بسیار توجه دارند و بهطورمعمول از فروشگاههایی که این افراد معرفی میکنند خرید خود را انجام میدهند و دلیل آن اطمینان بیشتر کاربران به پیامهای دوستان و آشنایان به نسبت پیامهای تبلیغاتی از خود کسبوکارها است، بنابراین تا به اینجا متوجه شدید که این روش از بازاریابی چقدر مؤثر است.
بازاریابی چریکی
بازاریابی چریکی هر تماس کوچکی است که شرکت شما با هرکسی در جهان بیرونی دارد. هر تماس کوچک، یعنی فرصتهای زیاد بازاریابی و این به مفهوم سرمایهگذاری مقادیر زیادی پول نیست!
اشتباهی رایج درزمینهٔ بازاریابی آن است که فکر میکنیم این فرآیند مربوط به آینده و مشتریان بعدی ما خواهد شد ولی در بازاریابی چریکی نیمی از زمان به مشتریان فعلی اختصاص داده میشود و جمعآوری اطلاعات در مورد آنها سنگ بنای فعالیتهای بعدی شما خواهد بود. با فراموش کردن مشتریان گذشته و عدم جمعآوری اطلاعات دقیق و مناسب تمامی هزینه و انرژی صرف شده برای کسب آن مشتریان به هدر خواهد رفت.
وظیفه شما بهعنوان یک بازاریاب چریک این است که هرلحظه از این رابطه را برای مشتری ارضاء کننده، آسان و ارزشمند کنید. زمانی که اینگونه عمل کنید، بهدرستی یک متخصص بازاریابی چریکی خواهید بود.
بازاریابی ترویجی
روش بازاریابی ترویجی به شرکتها کمک میکند که به اهداف استراتژیک خود دست پیدا کنند. این روش شامل قرعهکشی، دادن کوپن تخفیف، بازگشت بخشی از وجه به مشتری، استرداد وجه، تخفیف، ارائه نمونه و جوایز است. در بازاریابی ترویجی جعبهابزار بازاریاب شامل ترفندهای فراوانی است که بارها و بارها باید مورداستفاده قرار گیرد.
بازاریابی ترویجی از تاکتیکهای انگیزشی، برای افزایش فعالیتهای توزیعکنندگان کالا، نمایندگان فروش و مشتریان یا مصرفکنندگان نهایی استفاده میکند. زیبایی ترویج فروش در این است که نتایج سریع و اغلب قابلاندازهگیری ایجاد میکند. ترویج بهطور ذاتی با تشویق افراد برای خرید کالا شرکت در قرعهکشی یا ارائه کوپن گرهخورده است.
موفقیت هر بازاریابی ترویجی به کیفیت اجرای آن وابسته است. اگر فروشندگان نهایی شما درک نکنند که راهکار نقطه فروش چطور کار میکند بهترین تلاشها هم بیهوده خواهد بود. در یک طرح مناسب ترویج فروش مواردی مانند تولید، عملیات، توزیع و فروش در نظر گرفته میشود. گام اول این کار درک برند، پیشنهاد فروش منحصربهفرد و درک مشتریان شماست.
- بازاریابی مشارکتی (بازاریابی از طریق همکاری درفروش، بازاریابی واسطهای، فروش رابطهای، بازاریابی معرف، بازاریابی پورسانتی، بازاریابی رابطه مند، بازاریابی وابسته)
افیلیت مارکتینگ جز روشهای بازاریابی است که میتواند تأثیر مستقیم بر روی فروش محصولات داشته باشد. درواقع این نوع بازاریابی توسط افرادی خارج از کسبوکار انجام میشود. به بیان ساده در افیلیت مارکتینگ یا بازاریابی پورسانتی پیشنهاد خرید یا معرفی محصول بر روی وبسایت و یا وبلاگ ناشر افیلیت قرار داده میشود و اگر این تبلیغات منجر به فروش محصول شود، مبلغی از طرف صاحب محصول به ناشر افیلیت که بازاریابی محصول را انجام داده، پرداخت میشود.
در برنامههای افیلیت مارکتینگ (affiliate program)، اهداف و شاخصهایی برای سنجش میزان نتیجهبخش بودن تبلیغات در نظر گرفته میشود. این شاخصها میتواند کلیک کاربر بر روی لینک تبلیغات، خریداری محصول یا واردکردن ایمیل توسط کاربر باشد. آنگاه اگر تبلیغ در آن سایت نتیجهبخش باشد، بر اساس میزان فروش و یا با روشهای دیگر به صاحب سایت مبلغی پرداخت میشود.
بازاریابی ویروسی
بازاریابی ویروسی که معادل فارسی لغت Viral Marketing است، یک مدل از مدلهای بازاریابی است که صرفاً بهمنظور تشویق افراد برای خرید یک محصول و یا استفاده از خدمات، مورداستفاده قرار نمیگیرد. اهداف بازاریابی ویروسی با مدلهای دیگر تفاوت داشته و در اصل برای «آگاهی از برند» یا همان Brand Awareness استفاده میشود.
بازاریابی ویروسی میتواند مقدمهای بر یک مدل دیگر بازاریابی باشد، زیرا هدف اصلی این مدل آگاه کردن مردم به شیوهای خلاقانه برای معرفی برند شما است. تعاریف بازاریابی بهمنظور افزایش فروش معنی میشوند، یعنی هر کاری میکنند که افراد شمارا شناسایی کرده و مشتری خدمات شما شوند، اما بازاریابی ویروسی در مرحله اطلاع به پایان میرسد. برای مثال شما در یک محتوای ویروسی نمیتوانید پیشنهاد خرید یک محصول را بدهید؛ اما میتوانید برند خود را معرفی کنید. پس بعد از معرفی شدن است که میتوانید با استفاده از تکنیکهای دیگر بازاریابی، افراد را تشویق به خرید و یا استفاده از محصولات خود کنید.
وایرال مارکتینگ یا بازاریابی ویروسی تعریف جدیدی در علم بازاریابی نبوده و درگذشته بسیاری از پیامهای تبلیغاتی از طریق بازاریابی دهانبهدهان (Word of Mouth Marketing)، بهسرعت پخش میشدند اما تعریف جدید آن از سال ۱۹۹۶ توسط سرویسدهنده ایمیل هاتمیل (Hotmail) به کار گرفته شد. درگذشته که ارتباطات نسبت به امروز گسترده نبود، محتوای ویروسی بااینکه بهسرعت پخش میشد اما وسعت آن از یک محدوده بیشتر نمیرفت. برای مثال یک کسبوکار سنتی که یک طرح جدید برای فروش را به افرادی معرفی کرد، اگر موفق میشد تنها میتوانست افراد یک محله یا حداکثر یک شهر را شکل بازاریابی ویروسی آگاه کند؛ اما امروز باوجود رسانههای اجتماعی، کاربران آنها میتوانند یک پیام ویروسی را بهکل دنیا انتقال دهند.
بازاریابی شرکت با شرکت
بازاریابی Business to Business (که معمولاً بانام بازاریابی B2B شناخته میشود) شامل فروش محصول و یا خدمات یک شرکتبهشرکت دیگر است. تکنیکهای بازاریابی B2B برهمان اصول اساسی بازاریابی مصرفکننده تکیه میکند، اما با روشی منحصربهفرد اجرا میشود.
با توجه به این مسئله که مصرفکنندگان محصولات را نهتنها با توجه به قیمت انتخاب میکنند بلکه مواردی از قبیل محبوبیت، وضعیت و دیگر محرکهای احساسی را نیز در نظر میگیرند، درحالیکه برای خریداران B2B تنها قیمت و سود بالقوه محصول اهمیت دارد. در بازاریابی b2b تجار مجبور به شناخت مشتریان و واسطهها میباشند.
در تجارت b2b هر آنچه بتواند امور خریدوفروش را سرعت و سهولت بیشتری دهد از قبیل شرکا و خدمات مرتبط با تجارت همچون تأمینکنندگان، خریداران، ترانزیستورهای دریایی محصولات، logestic (پشتیبانی)، سرویسهای بازرسی، کاربریهای نرمافزار و… در مکان واحدی جمع میگردند. یافتن راههای جدید برای ترویج روابط از طریق رسانههای اجتماعی در حال حاضر یک موضوع داغ در جهان و بازاریابی B2B است.
شبکههای اجتماعی راه جدیدی را برای مکالمات و ارتباطات بین کسبوکارها ایجاد کردهاند. بررسیهای سازماندهی شده توسط چادویک مارتین بیلی و iModerate نشان داد که احتمال خرید شرکتها از طریق رسانههای اجتماعی بسیار زیاد است. شرکتهای B2B حرفهای و فرصتطلب راههای ابتکاریای برای استفاده از رسانههای اجتماعی به نفع خود یافتهاند.
در این مدل تجارت (b2b) خردهفروشی اهمیت و جایگاهی ندارد و خریداران به دنبال خرید عمده محصولات با سود خوب هستند، زیرا خردهفروشی خالی از ریسک نیست و خریداران تمایلی برای خرید هر نوع جنسی را از اینترنت ندارند.
شرکت cisco پیشرو درراه اندازی سایت تجارت الکترونیک در سال 1996 شناخته میشود و به فاصله کمی بعدازآن شرکتهای بزرگ و مطرح دیگری همچون Microsoft و IBM پا به این عرصه گذاشته و نرمافزارهای تجاری خود را روانه بازار کردند؛ و امروزه تجارت الکترونیک b2b بیشترین پیشرفت را درزمینهٔ تجارت الکترونیک داشته و پیشبینی میشود این نوع از تجارت با سرعت بیشتری در آینده رشد خواهد نمود.
در بازاریابی b2b سیستمهای سیسکو، یک فروشنده پیشرو در سیستمهای شبکه و راهاندازی یک کمپین معرفی یک روتر جدید صرفاً در تبلیغات رسانههای اجتماعی لازم است.
بازاریابی شرکت با خریدار
بازاریابی B2C یا بازاریابی شرکت به مصرفکننده، حالتی از بازاریابی است که در آن شرکت محصولات و خدمات خود را مستقیماً به مصرفکننده نهایی میفروشد. انواع کالاهای مصرفی روزانه در این دسته قرار میگیرند. مثل خوراکیها، صابون، شامپو، لوازمخانگی و ….
در مقابل این تعریف بازاریابی B2B یا بازاریابی شرکت با شرکت وجود دارد. در حالت B2B یک شرکت خریدار خدمات یک سازمان دیگر است. برای مثال شرکتی که در حوزه تولید خوراکی فعالیت میکند برای فعالیتهای خود نیاز به ۱۰۰ دستگاه کامپیوتر دارد.
بنابراین اگر در یک جمله بخواهیم بگوییم B2C چیست باید بگوییم محصولاتی که توسط مصرفکننده نهایی به مصرف میرسند و هدف شرکت فروش محصول خود به مصرفکننده نهایی است.
خریدهای فرد مصرفکننده، زمان بسیار کمتری را نسبت به خریدهای سازمانی نیاز دارد. برای خریدی که از روی برانگیختگی و اشتیاق باشد زمانی بیشتر از چند ثانیه صرف نمیشود. در حالتهای طولانیتر بازهم این زمان کوتاه است. برای مثال اگر خریدار به دنبال خرید محصولی خاص با مناسبترین قیمت باشد، ممکن است تصمیمگیری برای خرید چند هفته طول بکشد؛ اما بازهم این زمان نسبت به یک خرید سازمانی که ممکن است ۴ ماه طول بکشد، بسیار کوتاه است.
در بازاریابی B2C، تصمیم فقط توسط یک فرد گرفته میشود. مصرفکنندگان انتظار دارند که از این خرید سودی عایدشان شود اما این سطح انتظار پایینتر است و در حدی که شرکتها خطرات و ریسکهای مالی را سبک و سنگین میکنند، نیست.
بازاریابان موفق فعال در حوزهی B2C فعالیتهایی را جهت ارتباط با ذهنیت و طرز تفکر مصرفکننده انجام میدهند. این بازاریابان از طریق تبلیغات، بازاریابی مستقیم و بازاریابی اینترنتی، تلاش میکنند تا حدّ امکان بازدیدکنندگان فروشگاهها را به خریداران تبدیل کنند.
بازاریابی از طریق موبایل
موبایل مارکتینگ، مجموعهای از تکنیکها و راهکارهای دسترسی و ارسال محتوا به مخاطبین بر روی ابزار موبایل (گوشیهای هوشمند و تبلت ها) است که به دلیل دسترسی بسیار بالا به مخاطبین در این پلتفرمها به یکی از مهمترین، بروزترین و کارآمدترین شاخههای دیجیتال مارکتینگ تبدیلشده است.
در دنیای امروز مردم ترجیح میدهند بیشتر کارهای خود را با موبایل، تبلت و سیستمهای کامپیوتری انجام دهند و اگر شما درزمینهٔ موبایل مارکتینگ تجارت خود را تقویت نکنید قطعاً از رقبای خود عقب میمانید. اگر بخواهیم با مثال برای یک سایت فروشگاهی، بازاریابی موبایل را توضیح دهیم مورد اول میتواند موبایل فرندلی بودن سایت یا همان ریسپانسیو بودن باشد که باعث بهتر دیده شدن سایت در سایزهای مختلف صفحهنمایش است و کاربر راحتتر میتواند محتوای سایت شمارا مرور، مشخصات محصول را مشاهده و نهایتاً خرید کند.
در همین میان سایتهایی وجود دارند که برای فروش خود توسط کاربران موبایلی تخفیفهایی را اعمال میکنند که فقط در صورت استفاده از موبایل میتوانید از این تخفیفات بهرهمند شوید. در موارد دیگری که میتوان کلیت موبایل مارکتینگ را اشاره کرد عبارتاند از:
– حضور فعال در شبکههای اجتماعی
– استفاده از روشها و سیستمهای بازاریابی مکانی (بازاریابی مبتنی بر موقعیت جغرافیایی)
– استفاده هوشمندانه از نرمافزارهایی که کاربران موبایلی زیادی دارند مانند تلگرام
– تبلیغات شما بر روی اپلیکیشن ها
– بازاریابی با استفاده از SMS
– کدهای QR
– و بسیاری روشها و تکنیکهای دیگر
بهطورکلی هرکدام از روشهای بالا یک موبایل مارکتینگ محسوب میشود و به نظر من شبکههای اجتماعی میتواند بهترین نتیجه را به شما بدهد اما پیشنهاد این است که برای گرفتن بهترین بازخورد، ابتدا استراتژی دیجیتال مارکتینگ و موبایل مارکتینگ خود را تدوین کنید. این کار به شما کمک میکند دقیقتر بسترهای متناسب با کسبوکار خود را برای موبایل مارکتینگ شناسایی کنید.
بازاریابی معکوس
بازاریابی معکوس روشی از بازاریابی است که در آن بهجای اینکه بازاریاب به دنبال مشتری باشد، مشتری به دنبال بازار هدف خود میگردد. در حقیقت، این مدل شبیه به روانشناسی معکوس است؛ جایی که با گفتن چیزهایی که مطلوب است، شخصی را مجبور میکنیم حرفی بزند یا کاری انجام دهد.
برعکس روشهای سنتی بازاریابی که در آنها تبلیغ کردن محصول از طریق کانالهای مختلف اصلیترین کار است، در این روش بازاریاب مشتری نهایی را تشویق میکند تا به دنبال محصول و یا خدمت بگردد و آن را پیدا کند. بازاریابی سنتی که میتوان به آن بازاریابی اجباری نیز گفت، کسبوکار را وادار میکند مشتری هدف خود را پیدا کند و او را قانع کند که نهتنها محصول یا خدمتی که ارائه میدهد نیازهای او را برطرف میکند بلکه از باقی نمونههای رقیب در بازار نیز بهتر است. بااینحال در بازاریابی معکوس تمامکاری که کسبوکار باید انجام دهد دادن اطلاعات درست به مشتریان است. این اطلاعات شبیه به یک مشاور رایگان برای مشتری عمل میکند. در بازاریابی معکوس کسبوکار توجه مشتری را به سمت برند خود جلب میکند و از آن به بعد تلاش میکند فاکتور وفاداری مشتری را تقویت کند. در حقیقت ساختن ارزش برند در این روش بازاریابی بسیار اهمیت دارد و یکی از اولین و برترین ویژگیهای آن است.
بازاریابی تلفنی
بازاریابی تلفنی یکی از مهمترین و کمهزینهترین روشهای جذب مشتری است.
در این نوع شیوهی فروش، مشتری، فروشنده را نمیبیند و نمیشناسد، ولی اگر فروشنده از شیوهی صحیح و حرفهای ارتباطی استفاده کند، مشتری میتواند با او ارتباط برقرار کند و به خرید کالا یا خدمات تمایل نشان دهد. این نوع بازاریابی جزو شیوههای مستقیم بازاریابی محسوب میشود و مشتری و فروشنده بهصورت همزمان و زنده با یکدیگر در ارتباط هستند. یکی از مهمترین مزایای فروش تلفنی، صرفهجویی در هزینههاست. هزینه زمانی و مالی که برای دعوت از مشتری برای حضور او در دفتر کار یا نمایندگی فروشتان یا برای حضور خودتان در محل کار مشتری صرف میکنید، ازجمله هزینهی پذیرایی و حضور کارکنان و زمانی که باید برای قرار ملاقات با او و انتظار برای از راه رسیدن او صرف کنید دهها برابر بیشتر از زمان و هزینهای است که برای برقراری تماس تلفنی با مشتریتان صرف میکنید. البته کارشناسان فروشی که از این شیوه استفاده میکنند بهخوبی میدانند که بازدهی این شیوه زمانی تثبیت و تضمین میشود که فرد در این زمینه آموزشدیده و با جزئیات و نقاط قوت و ضعف آن آشنایی کافی داشته باشد در غیر این صورت، نهتنها از تماسهای تلفنی بیشماری که برقرار میشود، تعداد بسیار کمی به نتیجه و عقد قرارداد فروش منجر میشوند، بلکه هزینهی سنگینی هم ازلحاظ هزینهی تماس تلفنی با مشتریان به شرکت شما تحمیل خواهند کرد.
بازاریابی ایمیلی
اساساً ایمیل مارکتینگ یا بازاریابی ایمیلی هنگامی رخ میدهد که یک کسبوکار جهت ترویجِ محصول یا خدمات خود، پیغامی تجاری با استفاده از پست الکترونیکی (Email) به گروهی از افراد میفرستد، اما اگر بخواهم تعریف دقیقتر Email Marketing را بیان کنم خواهم گفت به ارسال ایمیل جهت گسترش رابطه با مشتری بالقوه یا مشتری فعلی، ایمیل مارکتینگ گفته میشود، این ایمیلها معمولاً محتوای تبلیغاتی، ترویجی، پیشنهادی و … دارند و بهمنظور کمک به ایجاد وفاداری، اعتماد یا آگاهی از برند ارسال میشوند.
جایگاه Email Marketing بر اساس اصول و تعاریف بازاریابی یکی از زیرشاخههای دیجیتال مارکتینگ است (دیجیتال مارکتینگ خود زیرشاخهای از بازاریابی مستقیم محسوب میشود).
ایمیل، ابزاری کاملاً انعطافپذیر است که میتواند طیف گستردهای از محتواها را در خود جای دهد: متن، عکس، ویدئو، لینک، فایل. ایمیل تقریباً با هر پیغامی که بازاریاب بخواهد بفرستد و به هر طریقی که بخواهد آن پیغام را ارسال کند، سازگار است؛ بنابراین، تعجبی ندارد عدهای از بازاریابان خصوصاً در ایران بدون آنکه با ماهیت ایمیل مارکتینگ آشنا باشند، از آن بهعنوان ابزاری دمِدستی و فقط صرف انجام دادن نوعی بازاریابی استفاده میکنند،
از حق هم نگذریم Email Marketing روشی مؤثر برای در ارتباط ماندن با مشتریان و همچنین ترویج و تبلیغ کسبوکار به نظر میرسد، اما به همین سادگی هم نیست.
بازاریابی پایگاه داده
بازاریابی بر مبنای پایگاه داده یا دیتابیس مارکتینگ عبارت است از شناسایی، جمعآوری و تحلیل دادهها و اطلاعات خاص درباره مشتریان قبلی، فعلی و احتمالی از منابع داخل و خارج از سازمان تا به کمک آنها بتوانیم برنامههای راهبردی بازاریابی را اجرا کنیم.
دیتابیس مارکتینگ معمولاً با سازماندهی اطلاعات مشتریان در یک پایگاه داده که اطلاعات از آن قابل بازیابی باشد، آغاز میشود.
این پایگاه داده از منابع داخلی سازمان مانند سفارشها، درخواست کاتالوگ، ایمیلهای درخواست اطلاعات، اطلاعات جمعآوریشده از مشتریان احتمالی در نمایشگاهها، کارتهای گارانتی ارسالشده به واحد خدمات پس از فروش و دیگر فعالیتهای تبلیغی و ترفیعی شرکت ایجاد میشود.
دیتابیس مارکتینگ از اطلاعات بازاریابی استفاده میکند تا برنامههای عملیاتی لازم را برای پیشبرد اهداف بازاریابی تدوین و اجرا کند. در این کار اهداف متعددی از برنامهریزی استراتژیک تا کاهش هزینهها میتواند تحقق پیدا کند اما مهمترین هدف آن افزایش سودآوری سرمایهای است که بابت بازاریابی هزینه میشود. این هدف با تعیین معیارهایی برای ارزیابی مداوم فعالیتهای بازاریابی محقق میشود.
برخی اعتقاددارند که بازاریابی بر مبنای پایگاه داده (دیتابیس مارکتینگ) بهخودیخود یک ابزار نیست بلکه بخشی جداییناپذیر از تلاشهای بازاریابی مستقیم است ولی برخی دیگر باوجود اعتقاد به تشابهاتی بین بازاریابی مستقیم و بازاریابی مبتنی بر پایگاه داده آنها را از وجوهی متمایز از هم میدانند.
درهرصورت بازاریابی مبتنی بر پایگاه داده یا دیتابیس مارکتینگ یک روش تعاملی است و با فروش شروع میشود. کلید بازاریابی پایگاه داده، برقراری ارتباط با مشتری است. توسعه و درک این رابطه سنگ بنای بازاریابی پایگاه داده است. توسعه این رابطه میتواند حفظ مشتری را بهبود بخشد، ارزش مشتری را در طول عمر افزایش دهد و به توسعه محصول بر مبنای نیازها و خواستههای مشتری کمک کند. همچنین درک این رابطه بهطور قابلتوجهی کارایی جذب مشتریان جدید را افزایش میدهد.
بازاریابی ویدیویی
بازاریابی ویدئویی را میتوان جزء یکی از مهمترین و اثربخشترین روشهای بازاریابی محتوایی به شمار آورد. محتواهای بصری همواره به دلیل تأثیرگذاری بیشتر، موردتوجه بشر قرارگرفته است. محتواهای بصری بهسادگی پیام و مفهوم موردنظر را به مخاطب منتقل میکنند و در ذهن ماندگارتر هستند. هر برندی به استراتژی بازاریابی ویدئویی نیاز دارد و این مسئله جدیدی نیست. چیزی که در سالهای اخیر تغییر کرده است، میزان اهمیت ویدئوها در تمامی پلتفرمها است. فیسبوک پیشبینی کرده است که طی ۵ سال آینده، کل پلتفرم را ویدئو در برمیگیرد.
همانطور که از نام آن مشخص است، ویدئو مارکتینگ تعریف پیچیدهای ندارد. ویدئو مارکتینگ یا بازاریابی ویدئویی، یکی از روشهای بازاریابی است که در آن، ویدئوهایی برای معرفی و بازاریابی یک محصول یا برند و باهدف جذب مخاطب، تبدیل آنها به مشتری و افزایش فروش تولید و منتشر میشوند. این ویدئوها در رسانههای مختلفی منتشر میشوند. کسبوکارهای مختلف بسته به هدف و مخاطبشان باید از ویدئوهای خاصی استفاده کنند و ویدئوها را در رسانههایی که مخاطبانشان حضور دارند، منتشر کنند تا به نتیجه مطلوبتری برسند.
نکته قابلتوجه این است که بازاریابی ویدئویی با تبلیغات ویدئویی متفاوت است. بازاریابی ویدئویی مانند تمامی روشهای بازاریابی، به استراتژی مشخص و برنامهریزی نیاز دارد و باید در ساخت ویدئوها به مخاطبین هدف، پرسونای مخاطبین، محل انتشار و آنالیز آن توجه ویژهای شود. بهعلاوه، ویدئوهایی که در بازاریابی ویدئویی تولید و منتشر میشوند، تنها جنبه تبلیغاتی ندارند، بلکه ممکن است جنبه آموزشی یا تفریحی نیز داشته باشند و منجر به افزایش آگاهی از برند شما و درنهایت، افزایش فروش شما میشوند. بهطورکلی، ویدئو مارکتینگ، مناسبترین و قدرتمندترین روش بازاریابی برای کسانی است که قصد دارند پیام خود را بهسرعت و بهصورت گسترده منتقل کنند. تمامی افرادی که به اینترنت دسترسی دارند، میتوانند هم ویدئو تولید و منتشر کنند و هم تماشا کنند. البته، هرچه ویدئوی باکیفیتتری تولید شود، بیشتر موردتوجه قرار خواهد گرفت.
سلام بنظرتون بازاریابی ها تا کی میتونه ادامه داشته باشه؟ اشباع نشده؟
سلام ببخشید کدوم نوع بازاریابی تو ایران بیشتر جواب میده؟